Instalacje gazów medycznych w szpitalu są jednym z kluczowych elementów, koniecznych dla poprawnego funkcjonowania placówki. Ze względu na specyficzny charakter tego typu systemów rurociągowych, ich budowa objęta jest wieloma restrykcjami prawnymi – pod kątem rozwiązań technicznych, materiałów czy zasilania. Co jest szczególnie ważne podczas budowy instalacji gazów medycznych?
Instalacja gazów medycznych – jak jest zbudowana?
Systemy rurociągowe w szpitalu służą do transportowania kluczowych dla funkcjonowania placówki gazów medycznych, takich jak: tlen medyczny, podtlenek azotu czy gazy anestezyjne lub techniczne. Początkowym punktem instalacji są źródła zasilania, z których gazy medyczne transportuje się do jednostek zasilających za pośrednictwem systemu rurociągów. Po dotarciu na miejsce rozprowadzane są one w placówkach docelowych.
Jakie podstawowe funkcje muszą spełniać systemy zasilające?
Niezależnie od rozmiarów czy znaczenia placówki medycznej, układ zasilający musi składać się z trzech podstawowych elementów, które zapewniają całemu systemowi ciągłość i bezpieczeństwo pracy w każdej sytuacji. Są to:
- Źródło podstawowe, którego celem jest zaspokajanie potrzeb całego obiektu podczas standardowego dnia pracy.
- Źródło awaryjne, które przejmuje rolę źródła podstawowego w sytuacjach awaryjnych, czyli na przykład jego uszkodzenia lub przełączania.
- Źródło rezerwowe, którego rolą jest wspieranie źródła awaryjnego w sytuacjach kryzysowych lub zastępowania jednego z wyżej wymienionych źródeł na okres serwisowania.
Trzeba zaznaczyć, że każde z tych źródeł musi być całkowicie samowystarczalne – czyli samodzielnie zasilić całą instalację. Konieczne jest również zautomatyzowanie procesu przełączania się źródeł między sobą.. Zabronione jest bowiem konstruowanie instalacji wymagającej manualnego udziału personelu.
Jakich materiałów używać podczas budowy instalacji?
Wytyczne dotyczące materiałów produkcyjnych instalacji gazów medycznych jasno wskazują, że najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie miedzi lub jej stopów. Istnieją również specjalne wymogi prawne (norma PN-EN 13348:2009) dotyczące jakości rur wewnętrznych. Zgodnie z nimi, w przypadku instalacji tlenowych należy położyć szczególny nacisk na wewnętrzną czystość instalacji.
Z kolei wszystkie elementy konstrukcyjne, a także półprodukty użyte do budowy instalacji gazów medycznych są w świetle prawa uznawane za wyroby medyczne. W związku z tym muszą posiadać oznaczenie bezpieczeństwa CE II klasy.
Jednostki zasilające systemu rurociągów w placówkach medycznych.
Punkty poboru gazów są miejscem końcowym medycznych instalacji rurociągowych. Zazwyczaj umieszcza je się w jednostkach zasilających – jak choćby panele nadłóżkowe w salach pacjentów. Warto zauważyć, że dzięki postępowi technologicznemu znacznie wykraczają one poza swoją pierwotną funkcję, znacznie ułatwiając życie chorym. Przykładowo poprzez użycie ładowarek USB czy uchwytów na urządzenia mobilne, takie jak tablety, czytniki elektroniczne czy smartfony.
